Deklaracja PIT - roczne rozliczenie podatku

najważniejsze informacje

W trakcie roku dochody możemy mieć z różnych źródeł – z pracy na etacie, umowy zlecenia, najmu mieszkania, działalności gospodarczej, praw autorskich, ze sprzedaży papierów wartościowych czy z innych źródeł.

W trakcie roku płacimy też podatek, nazywany zaliczką na podatek dochodowy. Wraz z końcem roku należy wszystkie dochody zsumować, również wtedy gdy mamy tylko jedno źródło dochodów, i złożyć w urzędzie skarbowym roczne rozliczenie – deklarację PIT.

PIT to skrót od angielskich słów Personal Income Tax, co dosłownie oznacza podatek od dochodów osobistych. Obowiązek złożenia deklaracji spoczywa na każdym, kto w ciągu roku osiągnął dochód. Deklarację roczną należy złożyć zasadniczo do końca kwietnia kolejnego roku.

Deklaracje PIT mają różne numery, w zależności od tytułu otrzymywanego dochodu. Do najczęściej wypełnianych należą: 

PIT-37 to najpopularniejszy formularz. Składają go osoby pracujące na umowie o pracę, zlecenie, dzieło, emeryci i renciści. Zasadniczo PIT 37 jest dla osób, za których w trakcie roku podatkowego ktoś inny płaci podatek, np. pracodawca.

Deklaracja PIT-36 przeznaczona jest dla osób prowadzących działalność gospodarczą, ale także tych, którzy łączą dochody z etatu z innymi tytułami.

PIT 36L jest dedykowany osobom prowadzących działalność gospodarczą i rozliczającym się podatkiem liniowym.

Deklarację PIT-28 powinny złożyć osoby prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, a także osoby uzyskujące dochody z najmu prywatnego również opodatkowane ryczałtem. 

Deklaracja PIT-38 dotyczy osób operujących na rynku finansowym, które uzyskały dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych czy udziałów w spółkach.

Deklaracja PIT-39 jest dla osób, które uzyskały przychód z odpłatnej sprzedaży nieruchomości oraz praw majątkowych.

Poza wymienionymi są inne deklaracje, dotyczące specyficznych sytuacji. Do niektórych konieczne jest wypełnienie załączników jak np. PIT/B jako informacja o wysokości dochodu lub straty z pozarolniczej działalności gospodarcze czy PIT/0 dotyczących odliczeń od podatku.

Tutaj należy również wymienić PIT 11, czyli dokument który otrzymujemy od pracodawców, czy płatników podatku, podsumowujący nasze dochody i opłacone składki w trakcie roku. Jeżeli mieliśmy kilka miejsc pracy w ostatnim roku należy poczekać, aż otrzymamy PIT 11 od wszystkich pracodawców. Może to potrwać do końca lutego.

 Załączniki np.: PIT/B, PIT/0.

Kto nie musi składać deklaracji:

 osoby, które nie osiągnęły w ciągu ostatniego roku żadnego dochodu – są na utrzymaniu rodziny;

• osoby do 26 roku życia, które uzyskały wyłącznie przychody objęte ulgą dla młodych, tj. nie przekraczające całościowo 85 528 zł (według stanu za rok 2022);
• osoby zarabiające wyłącznie za granicą, w kraju z którym Polska ma podpisaną umowę zwalniającą z opodatkowania zagranicznych zarobków. W takiej sytuacji polecamy upewnić się w urzędzie skarbowym, że nie musimy składać deklaracji PIT.

Wszystkie pozostałe osoby muszą dokonać rozliczenia rocznego z urzędem skarbowym. Od kilku lat jest jednak ułatwienie i dla osób, które powinny złożyć PIT 37, i w niektórych przypadkach PIT 36, 38, i 28, urząd skarbowy przygotowuje wstępną deklarację, która jeżeli jej nie zmienimy złoży się automatycznie ostatniego dnia przed upływem terminu składania zeznania rocznego.

Deklaracje wstępnie przygotowane przez urząd skarbowy znajdziemy na stronie podatki.gov.pl w zakładce e-PIT. Po zalogowaniu się możemy sprawdzić swoją deklarację, zatwierdzić ją lub zmienić.

 Musimy mieć świadomość, że deklaracja przygotowana przez urząd skarbowy, obejmuje wyłącznie rozliczenie dochodów i podatków, o których urząd został poinformowany przez płatników zaliczek.

Zmiana przygotowanej przez urząd deklaracji jest konieczna jeżeli chcemy skorzystać z ulg lub podarować 1,5% swojego podatku jakiejś fundacji – OPP.

 Ulgi, z których można skorzystać to np.:

• Ulga na Internet – rozliczajmy ją w 2 kolejnych po sobie latach. Kwotę 760 zł odliczamy od podstawy opodatkowania.
• Ulga na dzieci - jest obliczana jako konkretna kwota na każde dziecko jednak zależna od ilości dzieci. 1112,04 zł rocznie za pierwsze i drugie dziecko, 2000,04 zł rocznie na trzecie dziecko, 2700 na czwarte i kolejne. Ulga na dzieci jest odliczeniem od podatku.
• Ulga rehabilitacyjna – obejmuje osoby posiadające prawo do rozliczenia tej ulgi i dotyczy wydatków na rehabilitację, sprzęt, lekarstwa.
• Ulga termomodernizacyjna – dla osób będących właścicielami lub współwłaścicielami domów wolno-stojących. W jej zakres wchodzi ocieplanie, jak również wymiana ogrzewania.
• Inne ulgi wymienione w Ustawie o Podatku Dochodowym.

Warunkiem skorzystania z ulgi są dokumenty poświadczające poniesienie wydatku. Najczęściej wystarczająca jest imienna faktura.

Dla małżeństw dostępne jest wspólne opodatkowanie. W deklaracji należy zaznaczyć rozliczenie z małżonkiem. Dochody wówczas sumuje się i dzieli na dwa. Zasadniczo opcja ta jest korzystna, gdy jedno z małżonków zarabia więcej, wchodząc w drugi próg podatkowy. Wówczas zsumowanie dochodów, z mniej zarabiającym małżonkiem, może pozwolić obniżyć stawkę podatku.

Deklarację musisz edytować także wówczas, gdy oprócz dochodów np. z umowy o pracę, masz jeszcze inne, których nie opodatkowałeś w trakcie roku.

Osoby zarabiające zarówno w Polsce jak i za granicą uzupełniają PIT 36 o dochody z zagranicy.

Kiedy natomiast musisz sam wypełnić PIT - zasadniczo gdy prowadzisz działalność gospodarczą lub uzyskujesz dochody z działów specjalnych produkcji rolnej.  

Bez obawy, nie jesteś skazany na wypełnianie deklaracji odręcznie i z kalkulatorem w ręku. Oczywiście można tak zrobić, ale wygodniej jest skorzystać z programów, które bezpłatnie pomogą nam się z tym uporać. W sieci znajdziemy serwisy udostępniające programy do rozliczenia rocznego, np. e-PIT czy PITax. Po zalogowaniu się lub pobraniu na swój komputer, krok po kroku program przeprowadzi Cię przez wypełnienie deklaracji, aż do wysyłki do urzędu skarbowego.

Nie zapomnij pobrać UPO czyli Urzędowego Potwierdzenia Odbioru, które jest jakby pieczątką, że deklaracja została złożona.

Po sporządzeniu deklaracji, może okazać się, że mamy nadpłatę podatku i należy się nam zwrot – taka sytuacja zwykle jest gdy skorzystaliśmy z ulg, ale może się zdążyć, że podatek trzeba dopłacić. 

Przy zwrocie najlepiej jest podać numer konta już w trakcie składania deklaracji i spokojnie czekać.

Natomiast gdy mamy dopłatę, która wynika bądź z faktu, że weszliśmy w wyższą stawkę podatku, a zaliczki płacone były w niższej stawce lub rozliczamy dochody, od których nie była odprowadzona zaliczka, to podatek należy uregulować we właściwych terminach dla danej deklaracji.